Günümüzde artık ruh sağlığı alanında da psikolojik problemleri önleme noktasında çalışmalar yapılmakta ve psikolojik rahatsızlıklara yakalanmamak için de ruh sağlığı profesyonelleri çaba sarf etmekte.

Nasıl ki fiziki rahatsızlıklarımız için koruyucu hekimlik ve birtakım koruyucu sağlık uygulamaları varsa, bu durum ruh sağlığı için de geçerli.

Koruyucu ruh sağlığı, ruhsal problemlerin ortaya çıkışını önlemede ve toplum ruh sağlığının korunmasında çok önemli bir konuma sahip.

Koruyucu ruh sağlığı hizmetleri; ruhsal hastalıkların önlenmesi, olası risk faktörlerinin belirlenmesi, hastalıkların erken teşhisi ve tedavisi, ruhsal hastalığı olan kişilerin desteklenmesi amacıyla sunulan hizmetlerdir. 

Koruyucu ruh sağlığı hizmetlerinde amaç, bireyin psikolojik dayanıklılığını artırmak ve toplumda ruh sağlığının önemli olduğunu vurgulamaktır.

Beden ve ruh sağlığı bir bütündür. Bu iki kavramı birbirinden ayrı düşünemeyiz.

Her 10 hastalıktan 5’ini, ruh sağlığı ile ilgili hastalıklar oluşturmaktadır.

Beden ve ruh sağlığı arasındaki uyumun varlığı bize kişinin ruhsal olarak sağlıklı oluşuna işaret edebilir.

Depremler, sadece fiziksel yapılara zarar vermekle kalmayıp, ruhsal ve toplumsal bir depremi de beraberinde getirir.  Depremler, insanlarda derin izler bırakıp, kaygı, depresyon ve travma gibi ruhsal sağlık sorunlarını artırabilir. Bu tip zorlu süreçlerde bir taraftan ruh sağlığı hizmetlerine olan talep artarken, diğer yandan bu hizmetlere erişim sınırlı kalabilmektedir.

İlimizde deprem sonrasında ortaya çıkan ruh sağlığı alanındaki problemlerin ihmal edilmesi veya önceliklendirilmemesi durumunda ileride daha büyük psikolojik sorunlarla karşılaşılabiliriz.

Koruyucu ruh sağlığı kapsamına giren ve bu çalışmaların etkili şekilde yürütüldüğü aşamalardan biri de Psikososyal Destek hizmetleridir. İlimizde de depremin hemen sonrasında başlayan bu hizmetler yaklaşık bir buçuk yıldır devam etmekte.

Deprem sonrası psikolojik anlamda sorunlar yaşayan bireyler için,

Koruyucu ruh sağlığı hizmetlerini önceliklendiren, bu hizmetlere erişimi herkes için mümkün kılan ve bu hizmetlerden her bireyin eşit düzeyde ve ücretsiz olarak yararlanmasına olanak sağlayan koruyucu ruh sağlığı merkezlerinin oluşturulması gerekmektedir.

Koruyucu ruh sağlığı merkezlerinin yaygınlaştırılması ve işlevselliklerinin artırılması noktasında ise özellikle yerel yönetimlere büyük bir görev düşmektedir.

Unutmayalım ki, önlemek tedavi etmekten daha etkili bir girişimdir.

Mehmet DEMEZ

Uzm. Klinik Psikolog