2022’de hayatımıza giren yapay zeka uygulamaları, yalnızca teknoloji meraklılarının değil, ruhsal sorun yaşayan bireylerin de ilgisini çekti. Ancak uzmanlara göre yapay zekâ, terapi sürecinin yerini alabilecek bir araç değil.

Son dönemde birçok kişi, ruhsal sıkıntılarını hafifletmek için yapay zekaya yöneliyor. Bu durum ise önemli bir soruyu gündeme taşıyor: “Yapay zeka terapinin yerini alabilir mi?” uzmanların bu soruya yanıtı net: “Kesinlikle hayır.”

“Sana Tam Anlamıyla Bir Terapist Olamam”

Konuyla ilgili konuşan Psikolog Dr. Fatma Kayım: “Yapay zekanın kendisine yöneltilen soruya verdiği yanıt çarpıcı: “Sana tam anlamıyla bir terapist olamam. Çünkü terapi, uzun süreli ve profesyonel bir süreçtir; yüz yüze ya da kontrollü bir şekilde ilerlemesi gerekir.” dedi.

Terapi, Sadece Soru-Cevap Değildir

Psikolog Dr. Fatma Kayım, profesyonel terapinin danışanın kendini yargılanmadan ifade edebileceği güvenli bir alan yarattığının altını çiziyor: “Terapistler; geçmiş yaşantılar, kişisel öyküler, ihtiyaçlar ve sözel olmayan ipuçlarını (mimik, ses tonu, beden dili) dikkate alır. Her danışana özgü yaklaşım geliştirilir, bu da yapay zekânın veremeyeceği bir derinliktir. Ayrıca unutulmamalıdır ki yapay zekâ araçlarının empati kurma becerisi yoktur ve bu tür yazılımlar tarafından tam olarak anlaşılmak mümkün değildir.

Yanlış Yönlendirme Riski

Psikolog Dr. Fatma Kayım, araştırmalara göre bireylerin yapay zekâya yönelmesinin başlıca nedenini “damgalanma korkusu” olarak belirtiyor. Psikolog Dr. Kayım: “Bu durum tehlikeli bir riski beraberinde getiriyor. Yapay zekâ araçları belirtilere göre olası tanılar önerebilir. Ancak psikiyatrik tanılama, semptomların ötesinde çok daha derin bir analiz gerektirir.

Özellikle eş tanı gibi karmaşık durumlarda yapay zekâ yetersiz kalıyor. Üstelik yüzeysel öneriler, uzman kontrolü olmadan uygulandığında ciddi olumsuz sonuçlara yol açabiliyor. Sonuç olarak; yapay zekâ anlık rahatlama yaratabilir ancak terapinin yerini alması mümkün değildir. Ruhsal sorunlarla baş eden kişilerin mutlaka profesyonel destek almaları gerekir.”