UNESCO’nun “Somut olmayan kültürel miras” olarak tescillediği Anadolu kadim zeytincilik yöntemleriyle üretilen bu eşsiz yağlar doğanın ve kültür mirasının korunmasına katkı sağlıyor.

Türkiye’nin “Yavaş şehir” (Cittaslow) unvanı almış ilk yerleşim yeri olan İzmir’in Seferihisar ilçesinde kurulan Sevilma, şarap sektöründe olduğu gibi coğrafi konumu ve ırkı belli “tek kaynaktan” gelen zeytinyağı üretimine başladı.

Sevilma zeytinyağları, çok farklı lezzetlere sahip Anadolu zeytin ırklarını birbirine karıştırmadan yağa dönüştürüyor ve en saf haliyle sofralara sunuyor. Sevilma zeytinyağı koleksiyonları arasında Erkence, Memecik ve Trilye zeytin ırklarından elde edilen yağlar yer alıyor.

Sevilma Erkence ve Memecik koleksiyonları, delicelere yani yabani zeytinlere aşılanarak yetiştirilen Ege’nin kadim zeytin ağaçlarından elde ediliyor. Ağaçları dikmek yerine, doğadaki yabani zeytinleri aşılayarak sürdürülen bu çok nadir üretim biçimi Anadolu’ya özgü. Binlerce yıldır korunmuş bu zeytinyağı üretim biçiminde ağaçlar dikilmiyor, sulanmıyor, zirai zehirler kullanılmıyor ve zeytinliklerin çevresi tellerle çevrilmiyor. Ağaçlar ihtiyaç duyduğu suyu, elle yapılan küçük teraslarda biriken yağmur sularından temin ediliyor. Bu eşsiz kadim üretim havzaları aynı zamanda bir mera ve orman özelliği taşıyor ve çok sayıda canlıya yaşam alanı sunuyor.

UNESCO’dan koruma

Anadolu döngüsel tarımının bu benzersiz örneği, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın resmi girişimleri sonucunda UNESCO tarafından 2023 yılında tescillendi. UNESCO, binlerce yıldır kesintisiz olarak devam eden bu kültürü “Anadolu Zeytin Yetiştiriciliğine İlişkin Geleneksel Bilgi Yöntemleri ve Uygulamaları” adıyla “Somut Olmayan Kültürel Miras” olarak koruma altına aldı.

Sevilma yağlarının kurucusu Dr. Güven Eken, ürünlerinin özelliklerini şöyle açıklıyor: “Sevilma’yı diğer zeytinyağlarından ayıran en önemli özellik, farklı lezzetlere sahip zeytin ırklarını birbirine karıştırmadan yağa dönüştürmemiz. Kendi tesisimizde sıktığımız yağları yine aynı yerde ambalajlıyor, coğrafi konumu ve ırkı belli tek kaynaktan gelen saf zeytinyağı üretiyoruz.”

Sevilma Zeytinyağları doğadan sofraya sunduğu temiz, sağlıklı ve adil ürünleriyle zeytinyağı severlere yeni bir deneyim sunuyor. Aynı zamanda bir doğa aktivisti, geleneksel tarım yöntemleri araştırmacısı ve tıp doktoru olan Dr. Güven Eken, “Sevilma, kendi sağlığımızı korurken, doğayı ve kültür mirasımızı da korumamızı sağlayan eşsiz bir yolculuk. Bu yolculuğu, asırlardır zeytin ağaçlarını nakış gibi işleyen Egeli üreticilerden aldığımız ilhama borçluyuz. Anadolu’nun kadim bereketini yaşatmak ve sofralarımızı sağlıklı zeytinyağı ile buluşturmak için titizlikle çalışmaya devam ediyoruz” diyor.

Ege’nin kadim zeytin kültürünü yaşatan, gastronomik değeri yüksek zeytinyağları 2022 yılında hizmete açılan Ercan Baba Zeytinyağı Fabrikası’nda üretiliyor. Örme taş tekniğiyle yapılan ve kısa sürede Seferihisar’ın simge mimari yapılarından biri haline gelen Ercan Baba Zeytinyağı Fabrikası’nda yüksek hijyenik koşullarda yağ üretimi yapılıyor.

Sevilma ve Güven Eken hakkında

Sevilma Zeytinyağları, geleneksel Anadolu zeytinciliğini korumak ve yaşatmak amacıyla Dr. Güven Eken tarafından kuruldu. Gelibolulu bir çiftçi ailenin altıncı kuşağı olan Eken, bir tıp doktoru ve İstanbul Üniversitesi Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalında prehistorya alanında doktora yapıyor. Anadolu’da tarımın kökenleri konusunda akademik araştırma yürüten Güven aynı zamanda bir çevre gönüllüsü. Doğa Derneği’nin kurucu ekibinden olan Güven Eken, Seferihisar Doğa Okulu’nun da kurucusu. İzmir’in kadim zeytinyağı üretimi kültürünü canlandırmak için babası Ercan Eken’in adını taşıyan, örme taş tekniğiyle yapılan ve kısa sürede Seferihisar’ın simge mimari yapılarından biri haline gelen Ercan Baba Çiftliği’nde Ercan Baba Zeytinyağı Fabrikasını kuran Güven Eken, burada üretilen zeytinyağlarına ise annesi Sevil’in adını verdi. Güven Eken, Sevilma ürün gamına Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden zeytinlerinden üretilmiş zeytinyağlarını eklemek için hazırlıklarını çalışmalarını sürdürüyor.